Przedsiębiorca powinien być przedsiębiorczy - wywiad z coachem innowacji

Przedsiębiorca powinien być przedsiębiorczy.

Czy w dzisiejszym szybko zmieniającym się świecie jest jeszcze miejsce na oryginalność i twórcze rozwiązania? Czy każdy pomysł został już wykorzystany, a innowacyjność to tylko udoskonalanie istniejących rozwiązań? Czym właściwie jest innowacja? Jak ważną rolę w procesie coachingowym odgrywa mentor? Zapraszamy na wywiad z dr Fabianem Siemiatowskim z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, coachem innowacji.

Panie Doktorze, w ostatnim czasie w dyskusji dotyczącej innowacji często przewija się stwierdzenie, że wszystkie pomysły już  zostały wykorzystane i nie ma miejsca na innowacyjność. Jedyną szansą na postęp jest udoskonalanie już istniejących rozwiązań. Czy zgadza się Pan z tą opinią?

dr Fabian Siemiatowski: W odpowiedzi na Państwa pytanie odniósłbym się do filozofa Daniela C. Dennetta i jego książki „Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia do myślenia”. Dennett stwierdził, że pojęliśmy elementy składowe pewnych rzeczy tak dobrze i w sposób tak wyczerpujący, że nie potrafimy pojąć, bądź wyobrazić sobie, że one mogłyby funkcjonować w innej konfiguracji. Sugeruje, że niezbędne jest wyjście poza paradygmat. Idąc tym tropem uważam, że istnieje szansa, że przedsiębiorca wpadnie na coś zupełnie nowego, coś czego jeszcze nie ma na rynku. Wdrażanie nowych pomysłów to istotny element rozwoju społecznego i gospodarczego. Oczywiście, udoskonalanie istniejących produktów i usług również jest ważne, ale nie powinniśmy zapominać o potencjale tworzenia zupełnie nowych rozwiązań. To wymaga otwarcia umysłu na nowe możliwości i wyjścia poza schematy. Niezbędne jest też zwrócenie uwagi na to, co określamy mianem „nowe”, a czym jest dla nas „ulepszenie” – tutaj w grę wchodzą kwestie semantyki.

A co Pana zdaniem możemy nazwać innowacją?

Kiedy ja myślę o innowacjach, to o takich nowych lub ulepszonych produktach, które da się komercjalizować, które można zmonetyzować, czyli wpisać w ramy wolnego rynku. Należy ocenić, czy da się określić ich opłacalność i pewne stopy zwrotu. Jednocześnie mam świadomość, jak istotny jest też rozwój w kontekście innowacji społecznych, czy czysto artystycznych wytworów działalności człowieka. Pojęcie innowacji społecznych łączy się z ekonomią społeczną, czyli ekonomią współdzielenia - wspólnymi przedsięwzięciami społeczności, które jednostkowo mogą nie przynosić korzyści ekonomicznej, ale robią to w odniesieniu do grup jako całości.

Podsumowując, innowacja musi posiadać element użyteczny - nie może być tworzona jedynie jako sztuka dla sztuki. Innowacja ma przede wszystkim usprawniać pewien element życia. Dobrze, jeżeli towarzyszy temu aspekt komercyjny, ale nie jest to obowiązkowe. Czy tak?

Oczywiście, gdy myślimy o inwestycjach dotowanych z publicznych pieniędzy, aspekty, takie jak opłacalność inwestycji, są niezbędne. Również cele takich inwestycji muszą być mierzalne, gdyż z dotacji przedsiębiorca musi się rozliczyć. Taka też jest idea dotacji. Powinny być one przydzielane na pomysły, które mają jakąś wartość. Ja to nazywam wartością użyteczną, niekoniecznie wyrażoną jako pieniądz.

Kim według Pana powinien być mentor w procesie coachingowym? I jakie metody w tym procesie należy stosować?

Przede wszystkim nie może być tak, że coach, który wchodzi w proces coachingowy będzie pełnił rolę „guru” i jego działanie ograniczy się tylko to powiedzenia, co należy zrobić w danej sytuacji. Zdecydowanie nie. Proces coachingowy polega na współpracy i jest silnie oparty na empatii. Powiem nawet szerzej – musi nastąpić mentalizacja, czyli ujmując nieco kolokwialnie, uchwycenie punktu widzenia przedsiębiorcy, jego procesów myślowych, motywacji i przeżyć.

Gdyby mógł Pan powiedzieć, jak firmy powinny być przygotowane do procesu coachingowego? Z jakim oczekiwaniem powinny wejść w taki proces? I na czym ten proces polega?

Proces coachingowy z pewnością nie jest pisaniem wniosków. W tym miejscu na myśl przychodzi mi badanie, które dotyczyło istoty przedsiębiorczości i czym ta przedsiębiorczość tak właściwie jest, a czym nie. Otóż, badanie pokazało, że przeciwieństwem przedsiębiorczości jest roszczeniowość. Jeśli podejmując współpracę z daną firmą w ramach projektu Innovation Coach pierwszym oczekiwaniem firmy jest napisanie za nią wniosku o dofinansowanie, mam wątpliwości, czy rzeczywiście pracuję z osobą przedsiębiorczą. Jak zatem przedsiębiorca powinien nastawić się do coachingu innowacji? Przede wszystkim powinien być przedsiębiorczy i proaktywny, powinien wychodzić z inicjatywą i wspólnie z coachem chcieć poszukiwać, pytać, zagłębiać się w problem, po to, by jak najbardziej precyzyjnie określić swój pomysł.

A dlaczego Pan został coachem innowacji?

Lubię pomagać innym i rozwiązywać problemy. Coachem zostałem z ciekawości, podobnie jak nauczycielem akademickim. Byłem ciekaw, czy ja mógłbym ,,przydać się” firmom w opracowywaniu innowacji. Sam coaching traktuję jako sprawdzanie siebie, gromadzenie praktycznej wiedzy i obserwacji oraz za każdym razem odkrywanie czegoś nowego i nieznanego.

Na zakończenie, czy może się Pan podzielić ważnym przesłaniem dla coachów i przedsiębiorców zainteresowanych udziałem w Innovation Coach?

Przede wszystkim niezbędna jest postawa „out of the box”, chęć spojrzenia z boku na swoją firmę i procesy, które w niej zachodzą. Podobnie w trakcie całego procesu coachingowego należy otworzyć się na myślenie nieszablonowe, podważanie i kwestionowanie, a przede wszystkim na stawianie pytań i ciągłą ciekawość świata. Tylko tak jesteśmy w stanie podjąć realne działanie, które prowadzi do zmiany.

Panie Doktorze, bardzo dziękujemy za rozmowę. Zachęcamy jednocześnie wszystkich, którzy byliby zainteresowani rolą coacha innowacji - zajrzyjcie na naszą zakładkę "Zostań coachem" i zgłoście swoją kandydaturę.

Dr Fabian Siemiatowski - doświadczony CFO, inwestor oraz nauczyciel akademicki, coach innowacji i ekspert. Doświadczenie obejmuje zarządzanie i nadzór w różnorodnych branżach, od odnawialnych źródeł energii, nieruchomości, po przemysł, internet i private equity. Ekspert i mentor, który kieruje się pasją do wspierania innowacyjnych rozwiązań i przyczynia się do rozwoju przedsiębiorczości w różnych sektorach gospodarki. Jako coach innowacji, realizował projekty związane m.in. z odnawialnymi źródłami energii, technologiami w branży nieruchomości (PropTech), turystyką, marketingiem internetowym (MarTech), branżą chemiczną, meblarską. Wiedzę i umiejętności wspierania innowacyjnych inicjatyw wykorzystuje angażując się jako ekspert w ramach programu FENG w NCBiR oraz programów FENG, FEPW i FERS w PARP. Wielostronne doświadczenie zawodowe i wszechstronność, pozwalają efektywnie zarządzać i wprowadzać innowacje w różnorodnych dziedzinach, wykorzystując bogatą wiedzę z obszaru ekonomii, technologii oraz strategii biznesowych.